Schiksalslied

Grootschalige werken voor koor en orkest vormen een significant onderdeel van het oeuvre van Johannes Brahms (1833-1897). Zonder twijfel voert _Ein deutsches Requiem_ op.45 het rijtje werken aan. Niet ten onrechte wordt deze dodenmis vol humaniteit door veel mensen beschouwd als een centraal werk binnen zijn hele cataloog. Onder andere door de grote diversiteit en het historisch bewustzijn van de schriftuur zet het Requiem de stilistische bakens voor de orkestrale koorwerken die zouden volgen. Wat tonaliteit en harmonie betreft zet Brahms zijn zoektocht naar een zo rijk mogelijke taal onophoudelijk verder, zowel in het sombere _Schicksalslied_ op een gedicht van Friedrich Hölderlin als in het zesstemmige _Gesang der Parzen_ uit 1882. Hoe een opera van Brahms zou hebben geklonken kan men zich voorstellen aan de hand van de _Alt-Rhapsodie_ uit 1869, waarin drie strofen uit Goethes Harzreise im Winter worden omgevormd tot een compacte theatrale scène voor alt solo met koraalachtige finale voor mannenkoor. De zoektocht van de door misantropie verscheurde ziel naar spirituele verlossing sluit in zekere zin wonderwel aan bij de lotgevallen van de componist.